Ode aan Meriam SakulOermoeder van de familie Bodeving
Links mijn overgrootvader Nicolas Bodeving, mijn twee oudooms, in het midden mijn grootvader Leo Bodeving en rechts mijn overgrootmoeder Meriam Sakul
Lieve Omi,
Kon u uw nalatenschap maar zien. Kon u maar zien hoe goed wij het hier hebben in Holland. Hoe anders het hier nu is, dan toen, daar, in de Oost.
Omi, ik heb u nooit gekend, omdat u lang voor mijn geboorte bent heengegaan. Doch, vrees niet, want wij spreken vaak over u. Wij denken na over hoe u was, als moeder, echtgenote, en ook als njai. Met de weinige kennis proberen wij een beeld van u en andere njai’s te schetsen. Een njai was oorspronkelijk een huishoudster, maar werd vaak de bijslaap van een Europese man in Nederlands-Indië. Ons perspectief van de njai wordt vertroebeld door bittere of juist sensuele beeldvorming uit de Indische literatuur. Ook is de geschiedschrijving over vrouwen zoals u is vandaag de dag nog beperkt. Omi, vertel mij, wat is de waarheid?
Ik had u zoveel willen vragen, vragen die nu altijd onbeantwoord zullen blijven, of toch…
In uw nalatenschap, en dat van alle njai’s, vinden wij misschien antwoorden. Wat als ik u vertel dat Holland, en dan met name Amsterdam, zijn welvaart mede aan u te danken heeft? De loyaliteit, kennis en kracht van njai’s zoals u waren de ruggengraat van het KNIL en daarmee van het hele koloniale project. Niet alleen begeleidden jullie soldaten door de ongerepte natuur bij gevaarlijke expedities, ook boden jullie steun, begrip, een luisterend oor en hielden jullie soldaten van de jeneverkruik, essentieel voor het functioneren van de kolonie. De koloniale geschiedenis van Nederland is tegenwoordig onderdeel van een beladen debat. “Moeten wij het hier nu echt zoveel over hebben?” Mijn antwoord, kort, maar krachtig, JA! Met de kanttekening dat wij alle betrokkenen, zo ook vrouwen als u, herkenbaar maken om te zorgen voor een zo volledig mogelijke geschiedenis.
“De loyaliteit, kennis en kracht van njai’s zoals u waren de ruggengraat van het KNIL en daarmee van het hele koloniale project”
Ik heb het nog niet eens gehad over uw liefde. Zo ook voor mijn overgrootvader Nicolas die u huwde in 1908. Uit dit huwelijk zijn drie zoons geboren, waaronder mijn grootvader, Leo Bodeving, prachtig in het middelpunt van de bijgevoegde foto. Kent u die nog? U bent onze oermoeder die onze stamboom heeft verrijkt. Niet alleen de onze, maar die van velen anderen. Er wonen nu wel twee miljoen Indo’s in Holland.
Oh Omi, wat ben ik trots op uw kracht en uw liefde. Ik heb mijn passie en leven aan u te danken. Om u te eren zal ik mij inzetten om uw geschiedenis kenbaar te maken. Om de wereld kennis te laten maken met het nalatenschap van Meriam Sakul. Ik zal mijn best doen om u trots te maken, waar u ook bent.
Omi, Meriam Sakul, voor altijd in mijn hart.
Veel liefs,
Uw achterkleindochter, Veerle Bodeving
Over
Ode van Veerle Bodeving aan Meriam Sakul.
In de geschiedenis van Nederlands-Indië zijn vrouwen onderbelicht. Al helemaal Indonesische en/of Indo-Europese vrouwen. Deze ode aan mijn overgrootmoeder Meriam Sakul staat symbool voor een ode aan alle Njai's, de (soms onvrijwillige) levensgezellen van Europese mannen in de kolonie en tevens oermoeders van de twee miljoen Indo's die Nederland tegenwoordig telt. Haar liefde, kennis en kracht was onmisbaar voor het succes van de kolonie en daarmee de welvaart van Amsterdam.
Meriam Sakul
Mijn overgrootmoeder en njai. Een njai zijn de (soms onvrijwillige) levensgezellen van Europese mannen in de kolonie en tevens oermoeders van de twee miljoen Indo's die Nederland tegenwoordig telt.