Ode aan Mance PostDoor jou besloot ik Soroptimist te worden

Mance Post aan het werk, 1980, foto Rob C. Croes, Nationaal Archief
Voor mensen die niet bekend zijn met het Soroptimisme staat onderaan een korte toelichting.
Lieve Mance,
Wat is het alweer lang geleden dat we elkaar voor het laatst ontmoetten. Je overleed op 2 december 2013 in het Onze lieve vrouwe gasthuis, oftewel OLVG, nu OLVG Oost, het binnenstadsziekenhuis dicht bij jouw geliefde woning in het souterrain aan de Prinsengracht 1019, waar je naar binnenging door het raam omdat het geen eigen voordeur had.
Door jou besloot ik Soroptimist te worden, lid van Soroptimist club Amsterdam Centrum/West, net als jij. Ik heb het je wel ’s gezegd. Op een clubbijeenkomst, waar ik nog aanwezig was als belangstellende, legde je je hand op mijn arm en zei: “Word jij maar Soroptimist”. Waarom je dat precies zei, vroeg ik toen niet en heb ik later ook niet meer gevraagd. Dat gebaar gaf mij een warm gevoel.
Jij was voor mij het voorbeeld van een Soroptimist van de oude garde: een alleenstaande zelfstandige vrouw, die haar mannetje stond met een scherp observatievermogen, af en toe een uitgesproken mening als dat nodig was, maar ook bescheiden als het om jouw werk ging.

Het grote Madelief boek, Bron Uitgeverij Querido
Trots op de Max Velthuijs-prijs was je wel. Het was de eerste keer dat deze prijs werd uitgereikt in 2007, die jij kreeg voor je gehele oeuvre als illustrator van kinderboeken. Je zette het beeldje van de kikker in je badkamer, daar waar een kikker in zwembroek zich het meest thuis voelt, zei je.
Hier in huis is een standaarduitdrukking: Je bent een held … , net als … Precies Kikker, ontleend aan het verhaal van Max Velthuijs. Altijd als die uitdrukking voorbijkomt, moet ik ook weer aan jou denken. Onze dochters groeiden op met de verhalen van Kikker.
En natuurlijk gaven we de oudste Het grote boek van Madelief, met als aanleiding jouw tekeningen. Dat boek is onlosmakelijk verbonden aan onze campingvakantie beginnend aan de Franse kust. We hadden een campinghuisje gehuurd, maar de meisjes wilden in het tentje slapen, dat echtgenoot Jaap lang geleden had gekocht bij Loe Lap, ook een Amsterdams icoon van voor mijn tijd. Stoer nietwaar. Maar, wat gebeurde er? Het ging stortregenen en onweren. Als uit een mond riepen ze: “Papa, we zijn bang”. In de stromende regen brachten we hen naar binnen. Tentje dicht, dat zien we morgen wel, was het devies. Maar ach, de volgende dag dreef Madelief in het tentje rond. Toen ik je het verhaal vertelde, zei je dat je nog wel een aantal dozen in de gang had staan en dat ik een nieuw exemplaar mocht komen halen. Dat is er nooit van gekomen. Nu, zo’n 25 jaar later, staat dat bijna verdronken exemplaar van Madelief hier nog steeds in de boekenkast met een losgelaten katern.

Boeken in bezit van Marjolein Snep

Misschien wisten zij alles, bron Uitgeverij Querido
En toen werd het 2007 en tekende jij het affiche voor de Kinderboekenweek met als thema ‘sub rosa’: boeken vol geheimen, waarbij je jezelf allerlei vragen kunt stellen. Ik heb het affiche nog helder op het netvlies, dacht ik. Maar dat blijkt niet helemaal waar. De vleermuis heeft de roos vast, die ondersteboven hangt, waaronder de eekhoorn op een tak zit met de uil. Bij wijze van uitzondering liet je je verleiden om op de Boekmanschool te vertellen, in groep 7, waar onze jongste dochter in zat. Echtgenoot Jaap haalde je met de auto op en bracht je weer thuis.
Wie had gedacht dat we ruim vier jaar later met jouw buren aan tafel zouden zitten en een heel gezellige avond zouden hebben, omdat onze nog jonge kinderen elkaar meer dan leuk vonden. Je vond het leuk om dat te horen. Je kende immers alle kinderen uit de buurt en zeker de buurkinderen. En toen spraken we natuurlijk ook met hen over jou en de band van ieder van ons en van de buurkinderen met jou. Zo klein is de Amsterdamse binnenstad.
En dan pak ik jouw laatste boek er weer eens bij. Dit keer ging het in omgekeerde volgorde: Jij tekende eerst en Toon Tellegen schreef er de woorden bij: Een lied voor de maan. Ben jij zelf de mol, die het lied voor de maan schrijft, Mance? Met zoveel woorden heb je dat niet gezegd of niet willen zeggen. Zoals je eigenlijk altijd weinig over jezelf of je gevoelens zei. De mol, die in de muzieknotatie van het lied, een kruis wordt, zodat het lied vrolijker klinkt, of toch niet?

Een lied voor de maan, bron Uitgeverij Querido
Het was verdrietig voor jou toen je dierbare vriendin Dieuwke Abma-ter Horst in augustus 2013 overleed. Zij woonde bij jou aan dezelfde kant van de gracht. Zo lang het nog ging, zagen jullie elkaar iedere dag voor een kopje koffie. Ook zij was lid van onze club. Zij maakte de buste van Simon Carmiggelt, die jou ook zo dierbaar was en met wiens familie je een warme band had. Die buste staat in de Stadsschouwburg, of zoals het nu heet Internationaal Theater Amsterdam (ITA). Ik wist niet dat jij figureerde in een Kronkel, die Karina Meister mij liet lezen, ons op een na oudste lid op dit moment en ook zo’n bijzondere vrouw en kunstenaar.
Dankjewel lieve Mance, dat ik je mocht leren kennen en dat je mij hebt opgeroepen om Soroptimist te worden.
Warme Sor-groet,
Marjolein Snep
Secretaris van Soroptimistclub Amsterdam Centrum/West, Juridisch adviseur sociaal domein bij de gemeente Amsterdam

Het souterrain van Mance Post, bron Uitgeverij Querido

Souterain werkkruimte van Mance Post, foto Marjolein Snep
Wat is het Soroptimisme?
Soroptimist
De naam komt van Sorores = zusters en optimum= het beste Dus: zusters, Sorores, die het beste, optimum, nastreven.
Soroptimist International, met 66.000 leden in 120 landen, zet zich via acties, belangenbehartiging en bewustwording in voor ondersteuning van vrouwen en meisjes.
De Unie van Soroptimistclubs in het Koninkrijk der Nederlanden en in Suriname is opgericht op 29 januari 1928. De Unie heeft bijna 3.000 leden in ruim 100 clubs.
Onze club werd opgericht op 29 januari 1928 te Amsterdam als club Noord-Holland; de naam werd in 1935 gewijzigd in club Amsterdam; in 1970 gesplitst in drieën, de oorspronkelijke club kreeg de naam club Amsterdam Centrum/West.
(bronnen: site www.soroptimist.nl en www.atria.nl waar het archief van Soroptimistclub
A’dam Centrum/West is ondergebracht)
Over
Ode van Marjolein Snep, namens Soroptimistclub Amsterdam Centrum/West aan Mance Post.
Een brief voor Mance Post (1925-2013), die geboren werd in Amsterdam en het grootste deel van haar leven in de Amsterdamse binnenstad woonde, waar ze ook overleed. Zij was (kinderboeken)illustrator en, zoals we nu zouden zeggen, vanaf de 50er jaren zelfstandig ondernemer zonder personeel (ZZP-er) als alleenstaande vrouw. Haar illustraties blijven. Zoals de dieren van de tekeningen bij de dierenverhalen van Toon Tellegen, die voortleven in de fantasie van de lezers, en dat zijn niet alleen kinderen.

Mance Post
Hermance Berendina (Mance) Post (Amsterdam, 11 januari 1925 – Amsterdam, 2 december 2013) was een Nederlands illustrator. Samen met Fiep Westendorp, Jenny Dalenoord en Alfons van Heusden was Post een van de eerste tekenaars die zich specialiseerden in kinderboeken.