Ode aan Anna Maria van Schurman | Ode aan Anna Maria van Schurman

Beste Anna Maria van Schurman,

Niet alleen de eerste, maar ook de beste. De beschrijving ‘het juweel van de geleerde vrouwen’ doet geen recht aan jouw inzichten en prestaties: jij was een ware schatkist onder de geleerden, ongeacht gender.

Als (jonge) vrouw die een dr. voor haar naam mag zetten, voor collegezalen mag staan, hoofdredacteur mag zijn van een academisch tijdschrift en wiens onderzoeken gepubliceerd mogen worden, ben ik jou meer verschuldigd dan ik in woorden kan uitdrukken. Als de eerste vrouwelijke student die in Nederland aan de universiteit werd toegelaten, deed je niet onder voor jouw medegeleerden (en kennissen) Constantijn Huygens, René Descartes, John Locke en Elisabeth van de Palts.

Je was een waar genie. Als polyglot beheerste je verschillende talen en blonk je uit in literatuur, theologie, biologie, insectenkunde en meer. Demonstratief betoogde je dat vrouwen toegang zouden moeten krijgen tot de universiteit met de eenvoudige, maar krachtige stelling: Vrouwen hebben aanleg voor de wetenschap en de letteren. Punt.

Wat is belangrijker, creativiteit of kennis? Waarom zou jij überhaupt kiezen? Want naast begaafd academica was je ook een begaafd kunstschilder. Van papierknipkunst tot waskunst en pastelportretten: je was niet voor niets erelid van de Sint-Lucasgilde voor schilders.

Mijn eigen liefde voor kennis en kunst versterkt slechts mijn bewondering voor jouw indrukwekkende – en toch vaak onderschatte – talenten en prestaties. Jouw onwrikbare overtuiging dat ratio en creativiteit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, is een bron van inspiratie voor mij. 

Ik blijf, net als jij, voor altijd verknocht aan zowel kennis als kunst.

Met vriendelijke groet,

(Dr.) Emma van Bijnen