Ode aan Aynouk Tan | Ode aan Aynouk Tan

Lieve Aynouk, 

Een tijdje geleden stonden wij met elkaar in het Amsterdam Museum, we waren bezig met de installatie van de door jou samengestelde outfit die een plek kreeg in de tentoonstelling Unboxing: Fashion from the Archive. Tussen de mode-objecten uit het archief en creaties van hedendaagse ontwerpers, kleed jij de mannequin aan. Met je zorgvuldig gekozen kledingstukken die los van elkaar geen relatie lijken te hebben, maar door jouw hand een nieuw en eigen geheel vormen. 

Met een aanstekelijke creativiteit beweeg jij je door de verschillende items, props en stoffen. Ik bekijk de half aangeklede mannequin, een pop met kenmerken die worden toebedeeld aan het beeld van vrouwzijn. Een smalle taille, ranke schouders en armen en borsten. Ik vraag me af waarom deze ‘vrouwelijke kenmerken’ zo vastliggen in onze blik en waarom onze maatschappij zo statisch denkt over gender en identiteit? Want kan ik niet gewoon kijken naar deze mannequin zonder er een label op te plakken en er een oordeel over te hebben? Kan ik deze mannequin niet zien als mens? Mag gender niet meer betekenen dan alleen vrouw en man zijn?  

Langzaam bedek jij de pop met laagjes en krijgt deze een eigen, andere betekenis. Een felroze prinsessenjurk met netkousen als mouwen, maar daarbij ook een buidel in vorm van een piemel, boodschappentassen en plastic bloemen. Met als kers op de taart een toren van kroontjes. Dit werk duwt en trekt aan de norm, het zoekt de rek in de mal en laat zien dat gender zich meer presenteert in een spectrum dan in twee hokjes.  

‘Mode is een verkleedkist, geen keurslijf’, zeg je, terwijl je ons uitleg geeft over jouw werk. Ik ben met deze zin plots weer 7 jaar oud. Een kind dat het liefst elke dag in een verkleedkist duikt om allerlei mogelijke personages en fantasieën tot leven te wekken. Ik kon met het verkleden zijn wie ik wilde, zonder me zorgen te maken of ik tussen de rest zou passen of dat ik zou voldoen aan wat iedereen van me verwachtte. Maar nu ik 35 jaar ben, realiseer ik me zodra ik die zin hoor dat ik de vrijheid en het plezier van verkleden mis. Die onbezorgdheid ben ik ergens onderweg verloren. Ik denk opnieuw na over wat kleding kan zijn: een verlengstuk van jezelf, een tool om gendernormen uit te dagen, en een manier om op een speelse, vrije manier ons echte zelf te kunnen zijn. 

Als schrijver, curator, en mode-activist daag je ons constant uit om de maatschappelijke kaders waarin we mode ervaren te herzien. Je gebruikt kleding als protest en demonstreert daarmee tegen de witte, hetero en gendernorm die ons gevangen houdt. Ik bewonder je moed om voortdurend buiten die gevestigde kaders te opereren. In jouw creaties zie ik een onbegrensdheid en een zoektocht naar gender en identiteit die de regels van de mode-industrie openbreekt en kritisch bevraagt. Voor mij symboliseert jouw werk een unieke visie waarin mode veel meer is dan esthetiek – het is een sociaal statement, een vorm van kunst, en zelfs een uitnodiging om de maatschappij opnieuw vorm te geven. 

Jouw band met Amsterdam vind ik even inspirerend als fascinerend. Je beweegt door de stad met eenzelfde speelsheid waarmee je mode benadert, en je laat ons zien dat Amsterdam meer is dan enkel een achtergrond voor je creaties – de stad krijgt zelf een centrale plek in jouw werk. Jij geeft Amsterdam daarmee een bijzondere rol; het wordt een levend, ademend onderdeel van jouw uitingen en activisme. Je draagt de stad als jouw jas, met in de zakken verhalen van toen en nu. 

Ik wil je bedanken voor de vrijheid die je mij en ons leert (her)ontdekken; om te spelen, om anders te kijken en om onszelf opnieuw uit te vinden door middel van kleding. Het zien van jouw werk, waarin grenzen niet bestaan en gender slechts een fluïde begrip is, geeft me de moed om zelf ook buiten de lijnen te kleuren, om anders te denken en te doen. En me weer eens te verkleden, om mijn 7-jarige zelf terug te vinden. 

Jij zegt dat deze stad jou alles heeft geleerd, maar ik ben ervan overtuigd dat deze stad vooral veel van jou kan leren. 

In bewondering en met lieve groet, 

Emma