Ode aan Catrina HooghsaetWaarover praatten zij: Catrina en Rembrandt
Portret van Catrina Hooghsaet, door Rembrandt in 1657, privéverzameling
Een van de mooiste werken van Rembrandt is het portret dat hij schilderde van Catrina Hooghsaet. Zij poseerde voor hem in 1657, toen ze 50 jaar was. In het schilderij gaat haar blik naar haar papegaai, die links van haar op een zitstok zit. Kennelijk was ze erg aan het beestje gehecht.
Catrina woonde haar hele leven in Amsterdam. Haar tweede huwelijk, met stoffenverver en dominee Hendrick Rooleeuw, was geen succes en dan zeg ik het nog voorzichtig. De beide echtelieden bestookten elkaar met rechtzaken. Toen
Hendrick Catrina beschuldigde van kwaadsprekerij, was de maat vol en greep de Doopsgezinde kerk in. Catrina en Hendrick mochten scheiden van tafel en bed, wat ongebruikelijk was, maar wel op voorwaarde dat zij zich zouden verzoenen. Niks daarvan: Catrina ging zelfstandig wonen en deed geen enkele moeite om het huwelijk te redden. Als straf sloot de kerk haar uit van het avondmaal.
“Waar zouden de failliete schilder en de pittige dame, allebei op hun eigen wijze rebels, het over gehad hebben?”
Tien jaar later vroeg Catrina herziening van haar straf. Dat kon, maar dan moest ze vergeving vragen en dat vertikte ze. Pas na bemiddeling van een tante en nichtje zwichtte ze. Zo staan de zaken ervoor in 1657, als Rembrandt haar portretteert. Catrina poseert in voor de gelegenheid aangeschafte nieuwe kleding, eenvoudig doopsgezind van snit, maar van luxe materialen.
1657 is ook het jaar waarin Rembrandt zichzelf failliet laat verklaren. Ik zou dolgraag een reisje tijdmachine boeken om bij de poseerssie te kunnen zijn. Waar zouden de failliete schilder en de pittige dame, allebei op hun eigen wijze rebels, het
over gehad hebben? Wist ik het maar.
Periode
1606– 1684
Over
Ode van Maaike Dirkx aan Catrina Hooghsaet.
Catrina, die kerk en conventies aan haar laars lapte in een tijd dat dat niet geaccepteerd werd.
Een daadkrachtige vrouw die zich uit haar ongelukkige huwelijk wist te bevrijden, daardoor gestraft werd door de Doopsgezinder kerk, maar zich niet liet intimideren. Zij was onverschrokken in een tijd waarin dat van vrouwen niet getolereerd werd.
Catrina Hooghsaet
Catrina Hoogsaet (Amsterdam, 1607 - aldaar, 1685), ook Trijn Jans genoemd, was een doopsgezinde vrouw, die zich na het faillissement van Rembrandt van Rijn door hem liet portretteren. Haar portret is in particulier bezit.
Tags