Ode aan Louise Smit | Ode aan Louise Smit

Colmar, 27 mei 2025 

Lieve Louise,

Je bent niet onopvallend, bescheiden of stil maar toch blijf je (in de boeken) meestal buiten beeld, op de achtergrond. En dat terwijl je zo veel voor elkaar krijgt en zo veel betekent en hebt betekend voor menig sieraadontwerper, kunstenaar en verzamelaar. Daarom nu eens alle schijnwerpers op jou: hoogste tijd!

Je leven begon al bijzonder, je bent er een van twee: een twee-eiige tweeling. Je bent de jongste maar ook de oudste. In de medische wereld heet dat heteropaternale superfecundatie, alleen hebben jullie dezelfde vader. Hoe dat zit?

Na tien maanden zwangerschap kwam je zusje als eerste kijken. Jij kwam vijf minuten later. Omdat je zus het dichtst bij de uitgang lag hield ze jouw geboorte negen maanden na de eerste conceptie een maand lang tegen. Zo kon het dat jij ter wereld kwam met harde nagels en een énorme pruik, een maand ouder dan je zus. Dat het geen lichte bevalling was laat zich raden. Gelukkig heeft je moeder het overleefd, al scheelde het niet veel.

Ook opvallend: jullie heten allebei Louise en Marie, maar dan andersom: jij bent Louise Marie (Louise) en je zus Marie Louise (Rita).

Na de MULO in Den Haag ging je naar de kweekschool waar je werd opgeleid tot kleuterleider. Robert, je partner, stimuleerde je van je hobby, moderne dans geïnspireerd op Martha Graham, je vak te maken, door in plaats van alleen amateurlessen een professionele opleiding te gaan volgen bij Peter Leoneff. Dat kostte een hoop geld en daarom had je 's middags verschillende banen. Nadien opende je een eigen dansschool.

Na de sluiting van de dansschool startte je in 1986 een nieuw avontuur: je eigen galerie: Galerie Louise Smit, waar je organisatietalent uitstekend van pas kwam. Het ontwerp voor de inrichting was om door een ringetje te halen. Op de vloer een grid met kleine vierkanten van goud. Daarop roestige vitrines, alles naar ontwerp van Menno Dieperink en Herman Postma.

Aanvankelijk bood je galerie vooral een podium aan sieraadontwerpers afkomstig uit West-Duitsland, maar al gauw trok je ook jong talent aan. De galerie presenteerde zich op beurzen als de KunstRAI, Object Rotterdam en Collect in Londen en verzorgde publicaties bij tentoonstellingen.

In tijden waarin de concurrentie van sieradengaleries soms als moordend werd beschreven (achteraf wellicht beter te interpreteren als de hoogtijdagen van het hedendaagse sieraad) kwam jij met PaLoMa. Jij (Lo) zocht verbinding met "concurrenten" Galerie Ra (van Paul Derrez), ook uit Amsterdam en Galerie Marzee (van Marie-José van den Hout) uit Nijmegen. Zo konden jullie samen een blok vormen op beurzen en elkaar versterken.

Louise, jij verbindt iedereen met elkaar en regelt werkelijk alles. Staat er een tentoonstelling gepland? Wordt er een nieuw boek uitgebracht? Als eerste heb jij de zaken voor elkaar, zodat anderen verder kunnen en jij nog iets anders kunt fixen, mocht dat nodig zijn. Check dubbel check. Jij kijkt vooruit, effent de paden en houdt de vinger aan de pols: kan jij nog bijdragen of ergens duwen of trekken? Vrijwel niets is je te dol om wat voor productie dan ook soepel te laten verlopen en zo het beste resultaat te bereiken.

Enthousiast, ondernemend, realistisch, pragmatisch, gul en gastvrij, dat ben jij. Graag sta ik erbij stil en steek de loftrompet. Een ode aan jou, Louise.

Elke keer is het een feest om te ervaren hoe jij en je geliefde Robert (Smit) al langer dan een halve eeuw lief en leed delen. Een gouden koppel, dat zijn jullie. Robert kan werken aan zijn oeuvre en jij faciliteert hem waar mogelijk. Elke kunstenaar kan zich zo'n promotor wensen. Ik hoor Robert nog zeggen: "Maar ik kán helemaal niet zonder mijn vrouw op reis, ik weet niet hoe dat moet".

Jammer genoeg heb ik je galerie, Galerie Louise Smit aan Prinsengracht 615, nooit bezocht. Net voordat ik in de sieradenwereld dook sloot jouw galerie in 2012. Maar gelukkig betekende de sluiting van de galerie niet het einde van je tomeloze energie, vriendschap en inzet.

Louise, jij maakt zo veel mogelijk: zoals de solopresentatie van Kadri Mälk in 2017 bij jullie thuis. Ook bracht je mij in contact met Roland Boelen, zoon van de verzamelaar Ida Boelen. Verder wist je mij en mijn geliefde met je enthousiasme te verleiden in het hete hoogseizoen af te reizen naar Asolo (Italië), waar Robert een Lifetime Achievement Award feestelijk kreeg uitgereikt. Een van de eerste dingen die Robert zei toen hij de prijs kreeg overhandigd in het stadhuis van Asolo in het bijzijn van de burgemeester (op gympen!) was dat hij daar nooit had gestaan zonder jouw steun.

Recent zijn we gestart met het maken van geluidsopnames van jullie avonturen: het zijn er veel! Ontmoetingen met excentrieke verzamelaars in het buitenland, een appartement delen met Theo van Gogh in New York: je maakte het allemaal mee. Straks zijn de beste verhalen te beluisteren op hedendaagsesieraden.nl. Saai wordt het nooit met jou. Behalve een kei in organisatie ben je vooral ook een bron van inspiratie: ideeën te over!

Met bewondering en genegenheid,

Esther Doornbusch